о проекте ccылки rus kryash tat eng
|
АКТУАЛЬНЫЕ ТЕМЫМӘКТӘБЕМӘ - 100 ЯШЬ!Зәй районы Югары Баграж мәктәбе 5 март көнне 100 еллык юбилеен билгеләп үтте. Кайчандыр аның стеналары эчендә белем алган укучылар, аларны укыткан укытучылар, мәктәп директорлары (исән түгелләренең - балалары) кунакка җыелды. Кемнәр генә юк иде бу юбилей тантанасында! Бүгенге көндә 32 баласы булып, тыйнак кына укыту-тәрбия эшчәнлеге алып барган коллектив өчен 5 март көне бик мәшәкатьле, бик җаваплы, шул ук вакытта дулкынландыргыч көн булып истә калыр. Мәктәп эче ялт иткән. Стеналарга мәктәп тормышының кайбер күренешләрен чагылдырган стендлар куелган, төрле елларда мәктәпне җитәкләгән кешеләрнең исем-фамилияләре, фотолары эленгән. Башка ... Клара Булатова 'Келәү'еТанылган шагыйрә Клара Булатова бу көннәрдә үзенең 75 яшьлек гомер бәйрәмен каршылый. Әтисе Гариф абыйны 1946 елда Сарман районының Ләке авылы мәктәбенә директор итеп билгеләгәч, алар семьялары белән бирегә күчеп киләләр. Һәм, Клара Булатова үзе әйткәндәй, аның балачагының иң күңелле, иң бәхетле еллары Ләкедә уза. Моның шулай икәнен аның керәшеннәргә багышланган шигырьләрен, повесть, хикәяләрен укып та беләбез. Керәшеннәр темасы Клара Булатова иҗатының буеннан-буена бара. Эчкерсезлек, хезмәт сөючәнлек Керәшеннең асыл үрнәге - Моңлы җанда мәкер,... Масленица - Май чабуС 28 февраля православные вступают в масляничную неделю. Продлится она до 6 марта и завершится Прощенным воскресеньем. Как же праздновали Масленицу ('Май чабу') в кряшенских деревнях в I половине XX века? Предлагаем читателям отрывок из экспедиционных материалов этнографа, научного сотрудника Института истории АН РТ Рауфы УРАЗМАНОВОЙ. Повсеместно Масленица бытовала в кряшенских деревнях. Информаторы единодушно отмечали, что Масленица - это время катаний на санях и других приспособлениях с гор, на подводах вдоль деревни. Недаром, говоря об этом празднике, называли его 'кэтэйса йору' (д.Кадырово, Бишево), 'кэтэйчэ чабу' (д.Базгиево, Федотовка). Катания были массовыми. Весь народ высыпал на улицу, так как оно было и зрелищным. В некоторых деревнях старожилы отмечали элементы карнавала. Так, в деревне Попово Троицкого уезда, катались не только с гор, но и вдоль улицы. Лошадей, подводы украшали вышитыми, браными полотенца... ҖЕГЕТ БУЛЫП ЯШИ БЕЛНигә яшьләр армиягә барырга теләми? Нәрсә куркыта аларны? Бу сораулар бүген дә актуаль булып кала бирә. Әгәр армиядәге тәртипсезлек - алар сүзе белән әйтсәк, 'беспредел' бетерелсә, 'Ватанны саклау' төшенчәсенә ниндидер конкретлык кертелсә, (Кайсы Ватанны кемнәрдән саклау?) егетләрдә патриотлык хисе яңадан барлыкка килер иде кебек. Тик әлеге 'әгәр'ләрнең генә очы-кырые күренми. Ничек кенә булмасын, Ватанны сакларга кирәк. Бер генә минутка бөтен чикләребез ачык, дип күз алдына китерик... Нәрсә генә булып бетмәс иде... Булса булсын, тик миңа кагылмасыннар, дип яшәсәк, илсез дә, байлыксыз да, идеалларсыз да калачакбыз. Ярый әле, ир-атның дөньяга я... Ходай бәхетләрен бирим дигән, Дөнҗа көткән асыл ирләргәИван Михайлович Егоров1961 елның 21 январенда Мамадыш районы Җөри авылында туган. Казан дәүләт педагогия институтын (1987) һәм Мәскәү коммерция академиясен (1994 ел) тәмамлый. 1987 елдан алып 1996 елга кадәр сәүдә һәм җәмәгать туклануы өлкәсендә җитәкче урыннарда эшли. 1996-2002 елларда - 'Татспиртпром' производство берләшмәсе филиалы 'Усады спирт заводы' дәүләт унитар предприятиесе директоры. 2002 елдан 'Ак Барс' Холдинг компаниясе' ачык акционерлык җәмгыяте генераль директоры. 2009 елның мартыннан ТР Дәүләт Советының дүртенче чакырылыш депутаты. Татарстан Республикасы азык-төлек промышленностены... КЕРӘШЕН ЕГЕТЕ - ДӨНЬЯ ЧЕМПИОНЫАмерикада узган бөтендөнья хоккей чемпионатында канадалыларга каршы уйнаган хәлиткеч матчта Россия яшьләр җыелма командасы 5:3 исәбе белән отты. Баштарак уен икенче тәнәфескә кадәр көндәшләр файдасына 0:3 исәбе белән барса да, матчның соңгы минутларында безнекеләр каршы як капкага рәттән 5 җавапсыз шайба кертеп, канадалыларны 'тар-мар' итүгә ирешә. Уенның барышын телевизор экраннары аша күзәтеп, 'ут йотып' утырган миллионлаган россияле әлеге минутларда шатлыктан 'Ура!' кычкыргандыр. Дөнья чемпионы исеме алып, илебез данын күкләргә күтәргән шушы команда составында дүрт Татарстан егете уйнаганлыгын әле күпләребез белми дә калгандыр. Әлеге җиңүл... ИКЕ ЯКЛЫ ЯКЛАУГазетабызның узган елгы 19 нчы санында (14 октябрь) 'Балам дияр кешең булмаса' дигән язмам басылган иде. Өлкәннәр көненә багышланган ул язмада Зәй шәһәрендәге картлар һәм инвалидлар йортында булып кайтканнан соң туган уй-фикерләрләрем белән уртаклаштым. Өлкәннәребез гомер көзләрен интернатларда үткәрергә тиеш түгел, билгеле. Ләкин әллә ялгыш, әллә язмыш аркасында шулай килеп чыккан икән, картлар йортларындагы шартлар, караучыларының аларга мөнәсәбәтләре әйбәт булсын дип теләргә генә кала. Зәй интернаты директоры Лиюда Әхмәделхакованы, анда тәрбияләнүче өлкәннәрне күреп сөйләшкәч, мондагылар авыр минутларында... Елга йомгакЮлбарыс елы төгәлләнергә дә санаулы көннәр калды. Аның урынына Ак Куян (Мәче) елы килә. 'Юлбарыс елында уңыш кыюларга елмаячак. Бөтен булган мөмкинлекләрегезне файдаланырга тырышыгыз', - дип язган идек, узган елгы соңгы саныбызда. Татарстан керәшен иҗтимагый оешмасы, аның районнардагы бүлекчәләре, яшьләр оешмалары, гомумән, керәшеннәр тормышының ел әйләнәсенә эшләгән эшләрен, күз алдыннан уздыргач, дөрестән дә, вакытның юкка узмавын, мөмкинлекләрнең оста файдаланылганын күрдек. Январь1. Яңа елны каршы алгач була торган ун көнлек яллар Роҗдество, Нардуган бәйрәмнәре белән тоташып, барчабызны рәхәтләндереп ял иттерде, б|... МӘКТӘП - ҮЗЕ БЕР ДӨНЬЯКерәшеннәрдә элек-электән укытучылар күп булган. Укытучы династияләре буыннан-буынга сузылып дәвам иткән. Тик менә соңгы 20-30 елда педагогик буыннарның тотрыксыз булуын, әледән-әле өзелүен күзәтәбез. Саный китсәң, моның сәбәпләре күп, анысы, бүген максатыбыз ул түгел. Быелгы 'Укытучылар елы' көннәре инде санаулы гына калып барганда, өй эчләре белән укытучы булып эшләүче Кудряшовлар белән очрашып, бу һөнәр ияләре турында тагын бер тапкыр сөйләшеп алу урынлы булыр, дидек. Өлкән Кудряшов - Петр Александрович - Яр Чаллы шәһәренең Двигательләр заводы җирлегендә урнашкан Техник колледжны җитәкли, җәм|... 'КРЯШЕНЫ В ВЕЛИКОЙ ОТЕЧЕСТВЕННОЙ ВОЙНЕ'Сегодня мы подводим итоги творческого конкурса 'Кряшены в Великой отечественной войне' ('Керәшеннәр Бөек Ватан сугышында'), который проводился Общественной организацией кряшен Татарстана и молодежной организацией кряшен РТ 'Бәрәкәт'. В редакцию поступило огромное количество писем от школьников, студентов, рабочих, пенсионеров. Особую активность проявили учащиеся Нагайбакского района Челябинской области. И это не случайно - потомки бравых казаков были храбрыми участниками боевых действий на фронте и подтвердили, что в их жилах течет казачья кровь - сколько героев выдала земля нагайбакская. Победителей выбрать было очень сложно: все участники конкурса продемонстрировали высокое чувство патриотизма, уважения к ветеранам. Работы были настолько эмоциональны, что порой строчки расплывались от нахлынувших слез. Присылали нам рассказы о боевом прошлом ветеранов, их послевоенной и современной жизни, письм... УРТАГА САЛЫП СӨЙЛӘШҮ2 декабрь көнне Казанда Республика керәшен иҗтимагый оешмасы идарәсенең чираттагы утырышы булды. Анда керәшен җыруларын яшь башкаручыларның 'Туым җондозы' фестивален үткәрү, 'Туганайлар' керәшен гәҗитенә подписка оештыру мәсьәләләре каралды. 'Туым җондозы' фестивален үткәрү буенча төп чыгышны галим-этнограф Геннадий Макаров ясады. Ул фестиваль-конкурсның елдан-ел масштаблырак төс алуын билгеләп китте. Беренче елда конкурста казанлылар гына катнашса, икенче елында Казанга якын районнардан да килүчеләр булды, ә быелгы фестивальне республикакүләм итеп үткәрергә кирәк, дигән тәкъдим ясады. Киләчәктә мондый фестивальне ТР Мәдәният министрлыгы белән берлектә... ВЛАДИМИР ВАСИЛЬЕВ: 'Пусть не иссякнет наш родник - деревня...'Обладатель несравненного баса, солист Татарской государственной филармонии и Татарского государственного академического театра оперы и балета Владимир Васильев стал фаворитом не только у татарстанцев, но и зрителей по всему миру. В марте этого года ему присвоили звание Заслуженного артиста Республики Татарстан. Но мало кто знает, что талантливый певец имеет и другое очень важное увлечение - он занимается изучением истории своего рода, своего народа, а в марте 2007 года издал книгу 'История деревни Поповка', которая приурочена к 100-летию деревни. Мы встретились с Владимиром Васильевым накануне его дня рождения и задали ему несколько интересующих нас вопросов, касающихся его творчества и мировоззрения. Васильев Владимир Михайлович Лауреат Всероссийских и Международных конкурсов: I премия XXI Международного конкурса вокалистов им. М.И. Глинки (2005),... БОРИС АНТОНОВ: 'Җинаять тикшергәндә, ашыгырга ярамый...'Ноябрь ае - бәйрәмнәргә бай ай. Әле биш көнгә сузылган көзге ялларны үткәреп кенә җибәрдек. Болардан тыш, һөнәри бәйрәмнәр дә күп ноябрьдә. Шуларның иң таралганнары - Милиция көне белән участковыйлар көне. Алар 10, 17 ноябрьләрдә билгеләп үтелә. Без, 50-60 нчы елгылар, участковый Анискин турындагы фильмнарны карап, милиция хезмәткәрләренә зур ышаныч белдереп, аларны гаделсезлек кылынган урында хаклык булдыручылар, коткаручылар дип санап үстек. Кызганычка каршы, бүген милиция хезмәткәрләренә карата халыкның ышанычы кими бара, диләр. Бу күренеш бөтен җирдә дә күзәтеләме? Әллә на... Субаш - Баландыш арасыТеләче муниципаль районы Башкарма комитетының 2010 елның 7 июлендә чыккан 273 номерлы карары нигезендә, Субаш авылындагы урта мәктәп башлангыч мәктәп дәрәҗәсендә калдырылып, авылның 19 баласы күрше Баландыш авылына йөри башлавы турында язып чыккан идек. ('Туганайлар', ?16, 2010 ел). Татарстан керәшен оешмасы мәктәпне саклап калуда ярдәм сорап, Президентның үзенә хат белән дә мөрәҗәгать итте. Хат урында өйрәнү өчен Теләче районы башлыгына җибәрелеп, октябрь азакларында аннан Керәшен оешмасы җитәкчесе Иван Егоров исеменә җавап килде. Кызганычка каршы, Субаш урта белем бирү мәктәбенең оптимизациягә эләгеп ябылуы, дөрестән д&#... Милли культуралар фестивале4 ноябрьдә бөтен ил Халыклар бердәмлеген бәйрәм иткән көнне безнең күпмилләтле һәм күп төрле культуралы җәмгыятьтә яшәвебезне тагын бер кат искә төшерергә яхшы бер сәбәп булды. Бу көнне Казанның Татарстан халыклары дуслыгы йортында халык күп җыелган иде - биредә милли культуралар Фестивале узды. Бу чарада республиканың милли-мәдәни оешмаларыннан 50 үзешчән коллектив катнашты. Бәйрәм 'Бер гаиләдә, бер омтылышта' дигән концерт программасы белән башланып китте. Тамашачылар төрле-төрле культуралар чагылышын - керәшен, татар, рус, грузин, мордва һәм башка халыкларның биюләрен һәм җырларын күрделәр. Бәйрәмне ач... ВИКТОР ВИКТОРИН: 'В ДЕЛЕ СОХРАНЕНИЯ ТРАДИЦИЙ НЕ ДОЛЖНО БЫТЬ ПОЛИТИКИ...'Недавно Казань посетил астраханский ученый - кандидат исторических наук, доцент отделения восточных языков Астраханского госуниверситета и филиала Волгоградской академии госслужбы, член коллегии Минкультуры Астраханской области Виктор Викторин. Виктор Михайлович имеет за плечами опыт комсомольской, партийной работы и госслужбы. Занимаясь вопросами национальностей, прошел путь от заведущего отделом национальностей облисполкома до старшего советника по миротворчеству на Северном Кавказе, куда был направлен по заданию российского правительства. Цель его визита - участие в научной конференции, проводимой в Приволжском федеральном университете. В Доме дружбы народов Виктор Михайлович встретился с представителями кряшенского движения и ответил на многие актуальные вопросы по этнологии, касающиеся кряшен, нагайбаков, ногайцев. Ученый из Астрахани нашел время, чтобы побеседовать с ре... Служить - дело мужское20 октября 1696 года Боярская Дума по настоянию Петра I приняла решение о создании регулярного военно-морского флота России: 'Морским судам быть'. Этот день и принято считать днем рождения Российского военно-морского флота. Моряки-подводники, морские летчики и воины частей морской пехоты вписали много страниц в историю морской славы Отечества. Сегодня российские моряки продолжают и развивают славные традиции военно-морского флота России, имеющего уже 300-летнюю историю. Служащие ВМФ России успешно решают задачи по защите морских рубежей нашей Родины, испытанию новых образцов вооружения, обеспечению ремонта и модернизации кораблей Флота России. На Черноморский флот в этом году был призван и успешно несет службу Руслан Бузиров. До призыва в ряды Вооруженных Сил России Руслан был координатором молодежного кряшенского движения в Набережных Челнах. Окончив в прошлом году институт по специальности 'юриспруденция', Руслан не стал прятаться от ... Молодой, да удалой!Активист молодежного движения и создатель группы 'Кряшены' в социальной сети 'В Контакте' Антон Байрашев в этом году закончил учебу в КГФЭИ. Блестяще защитив выпускную квалификационную работу на тему 'Единый налог в специальных налоговых режимах', Антон получил диплом с отличием! Окончив институт, Антон стал больше времени уделять своему делу, которое открыл в сентябре 2009 года, будучи студентом 5 курса. На сегодняшний день молодой предприниматель имеет свою организацию в Казани, которая занимается консалтинговыми услугами (составлением бизнес-планов), полиграфией, торговлей. Теперь Антон решил развивать бизнес и в Набережных Челнах, где открыл круглосуточный магазин. Следует отметить, что Антон занимается бизнес-планами с целью получения грантов для малого и среднего бизнеса. Это дает возможность населению республики воспользоваться поддержкой государства и начать собственное дело. Антон написал уже более тридцати, те... Безне ничек саныйлар?Белгәнебезчә, 14 - 25 октябрьдә Бөтенроссия халык санын исәпкә алу булачак. Аның төп бурычы - илнең социаль портретын булдыру. Бу беренче чиратта халыкка кирәк. Мәсәлән, региональ федераль бюджеттан адреслы социаль ярдәм күрсәтү субенцияләре нәкъ менә статистик мероприятияләр барышында алынган информацияләргә нигезләнеп эшләнә. Төгәл анализ кайда, нәрсәгә ихтыяҗ зуррак булуны ачыклап, беренче очракта ярдәмне шунда билгеләүне тәэмин итә. Болар мәктәпкәчә яшьтәге балалар учреждениеләре, сәламәтлек саклау өлкәсендәге объектлар һәм башкалар булырга мөмкин. Тиздән халык санын исәпкә алучылар һәрберебезнең... Александр Суринов: 'Кеше үз милләтен ничек күрсәтсә, без аны шулай язачакбыз'20 августта Нальчик шәһәрендә 'Бөтенроссия халык санын алу һәм хөкүмәтнең хәзерге милли политикасын формалаштыру' дигән түгәрәк өстәл узды. Түгәрәк өстәл эшендә катнашкан Росстат җитәкчесе Александр Суринов әйтүенчә, политиклар, экономистлар, этнографлар халык санын алудан нәрсә көтәргә мөмкин, ә нәрсәне көтмәскә икәнен яхшы аңларга тиешләр. 'РФ Конституциясенең егерме алтынчы статьясы кемне дә булса үз милләтен күрсәтүдә мәҗбүр итүне тыя, бу сан алу кәгазендә дә күрсәтелгән, һәм без ... |
|
|