Тихвинский приход в КазаниСетевой этнокультурный проект кряшенского народаПричастие
на главную о проекте ccылки rus kryash tat eng

Новости
Аналитика
Актуальные темы
СМИ о кряшенах
Современное положение кряшен
Духовная история и культура
Музыкальная культура и фольклор
Этнография
Перепись 2002
Правовой ликбез
Электронные конференции
Библиотека
Галереи
Газета 'Туганайлар'
'Кряшен Сюзе'
Книжная лавка
Издательство 'КряшИздат'
Ссылки


Оста кулда ??н?р бар

Габдулла Тукайны? Казандагы ?д?би музеенда Т?б?н Камада яш?п и?ат ит?че чеканкалау остасы Александр Ивановны? 'Бакырга ?верелг?н ?киятл?р' дип исемл?нг?н ш?хси к?рг?зм?се ачылды. Анда татар халык ?киятл?рен? багышланган ??м Г.Тукайны? тууына 125 ел тулу у?аеннан и?ат ителг?н 'Ш?р?ле', 'Су Анасы', 'К??? бел?н Сарык' паннолары к?рс?тел?. 'Бакырга ?верелг?н ?киятл?р' к?рг?зм?се - республика к?л?менд? зур чара, ч?нки борынгыдан килг?н бу с?нгать т?ре б?генге к?нд? инде югалып бара диярг? була.

60 яшен тутырып кил?че р?ссам Александр Иванов Тукай районы Мартыш авылында туган. Ул с?нгать буенча махсус белем алмаган. Байконурда ракета гаск?рл?ренд? хезм?т итеп кайтканнан со?, Т?б?н Кама ш???рен? килеп урнаша, техникум т?мамлый ??м янгынга каршы к?р?ш хезм?тенд? инструктор булып эшли. ? инде Т?б?н Кама химия комбинатыны? с?нгать т?ркеме остахан?сенд? чеканка остасы Г.Арчуашвили бел?н очрашкач, аны? йогынтысында металл ч?к? остасы булып кит?. Озак еллар шин заводында ??м химия комбинатында сувенирлар ясый. Б?генге к?нд? художникны? й?зл?п и?ат ?с?ре бар. К?рг?зм?г? р?ссамны? зур к?л?мле паннолары куелган. Ул шундый эшл?рне? берсен ?ч айдан алып алты айга кад?р вакытта и?ат ит? ик?н. Р?ссамны? и?аты ки? кырлы: ул Россия тарихы, Татарстаныбызны? Болгар чорыннан алып б?генге к?нг? кад?рге тарихы, ?киятл?р, аучылар тормышы, фантастика, ф?лс?ф? ??м дин бел?н б?йле уй-хыялларын металлга т?шер?.

- Р?ссам Александр Иванов ?з и?атында борынгы бабаларыбызны? металлны н?фис эшк?рт? с?нгате традициял?рен д?вам ит?. Бу - композицияне? б?тенлегенд? д?, сур?тл?рне? контур-сызык бел?н ?йл?ндереп алынуында да, авторны? детальл?рг? зур игътибар бир?енд? д?, биз?кне композицияг? ярашлы итеп кертеп утыртуында да чагыла, - дип б?ял?де художникны? эшл?рен с?нгать ф?нн?ре кандидаты Рауза Солтанова.

Д??л?тне? и?ат кешесен? карата игътибары кими барып, юкка чыга язган б?генге тотрыксыз заманда, х?тта чагыштырмача тизр?к ??м ?и?елр?к башкарыла торган т?сле буяулар бел?н сур?т ясау, я булмаса, графика с?нгате осталары да ничек к?н к?рерг? белми аптырап й?рг?нд?, художник Александр Ивановны? эн? бел?н кое казу кебек ?т? авыр чеканка с?нгатен? тугры калуын ул батырлыкка ти?л?де.

- Элек кызларны? бирн? сандыклары булган. Аларны калай бел?н матур итеп биз?кл?п тышлаганнар. Бу традицияне?, кечер?к к?л?мле сандыкчыклар р?вешенд? булса да, б?ген д? д?вам иттерел?е бик к?рк?м эш булыр иде, - диде с?нгать белгече.

К?рг?зм?не ачу тантанасына кал?м осталары - галим ??м шагыйрь ?.С?л?йман, шагыйрьл?р ?.Р?шит, Л.Шагыйрь?ан, Н.Сафина, Р.Низами да килг?н иде. Алар бу матурлыкка битараф кала алмадылар, хис-кичерешл?рен шигырь аша ?иткердел?р. '?кият' татар д??л?т курчак театры артистлары башкаруындагы 'Сертотмас ?рд?к'т?н ?зек куелу да, Казан д??л?т м?д?ният ??м с?нгать университеты студенты Г.Х?йруллинаны? с?нгатьле итеп шигырь укуы да бу к?рг?зм?не? эчт?леген? бик туры килде.

-Монда катнашучыларны? к??еленд? ч?кеч ?ыры озак я?гырар ?ле. К?рг?зм? залыннан чыккач к??елд? борчулы сораулар да туды. Ни ?чен югалып баручы чеканка с?нгате остасы Александр Иванов турында к?пл?ребез беренче тапкыр ишет?? Ни ?чен ул ?лег? кад?р Татарстан Р?ссамнар берлегенд? терк?лм?г?н ??м республикабыздагы с?нгать х?р?к?тенн?н, м?д?ни тормыштан читт? кала бир?? Ни ?чен алтмышын тутырып кил?че бу р?ссамны? ?зенн?н со? укучылар калдыруын беркем кайгыртмый? Гомум?н, ни ?чен гам?ли биз?леш с?нгать т?рл?ре осталары нигезд? олы яшьт?ге кешел?р ??м аларны? д?вамчылары юк? Ни ?чен ч?лм?кчелек, киез басу, чиг?, каю, туку, ч?к? ??м башкалар турында иск? алганда, 'бар иде' дип с?йлибез?

К??елд? й?з т?рле сорау. 'Туганайлар' редакциясен? керг?ч т?, Александр ачылып китеп, проблемалары турында с?йл?м?де. С?йл?п т? ни файда инде, диде мик?н?! Каренд?шебезне? ш?хси к?рг?зм? оештыра алуына без бик шат. Алга таба и?атында у?ышлар телибез.

М.ИЛЛАРИОНОВА

30.09.2011
 

НАВЕРХ


© Сетевой этнокультурный проект kryashen.ru, 2002.
Создание и поддержка - НКЦ кряшен г.Казани и Республики Татарстан.
Идея - Александра Журавского. Дизайн - Ольги Святкиной.
При полном или частичном использовании материалов ссылка на kryashen.ru обязательна.
Вопросы, предложения, замечания и отзывы: