Тихвинский приход в КазаниСетевой этнокультурный проект кряшенского народаПричастие
баш проект турысында сылтамалар rus kryash tat eng

Жаnалыклар
Анализлау
Кoн yзяге темалары
Кряшенняр турында кюбляб информация биреy чаралары
Кряшеннярнен казерге хале
Тын oлкясендяге yткянняр, культура
Музыка культурасы белян фольклор
Этнография
2002-нге жылда калык санын алыу
Электрон конференцияляр
Библиотека
Фонотека
Галереяляр
Радиотабшырыулар
"Кряшен Сюзе"
Книжная лавка
Сылтамалар



Кряшен жяшляре Союзын ойоштороу жыйылышы... Кряшен калыгынын yсеш перспективалары, проблемалары... Декларация этнос буларак, кряшеннярнен yз билгелянеyе турысында...


01.12.2001

КРЯШЕН ЖЯШЛЯРЕ СОЮЗЫН ОЙОШТОРОУ ЖЫЙЫЛЫШЫ

2001-нче жылнын 1-нче декабрь кoнoндя Чаллыда Татарстанда жяшяyче кряшен жяшляре Союзын ойоштороу жыйылышы булды. Республиканын тoрлo районнарыннан жыйылган делегатлар жаnа ойошма тoзoдoляр, ул Татарстанда жяшяyче кряшеннярнен Республика миллей-культура Yзягеня жярдямче булыр. Жыйылышта жяшляр ойошмасынын Киnяш органы(Советы) сайланды, жяшляр хярякятенен максаты, эшлясе эшляре ачыкланылды, Устав расланды.Устав максатлары арасында - кряшен жяшлярен интеллектуаль, ден, культура жагыннан тярбия кылыуда булышлык итеy, миллей хярякяття, гражданнарнын бергя-бергя жяшяy институтларын пурмылаштырыуда, жирле урыннарда yз башкарыулыкта (самоуправление) катыштырыу, кряшен балалары, кряшен жяшляре oчoн укытыу-методик, белем биреy программалары булдырыу кюрсятелгян.

Союзнын баш кешесе итеб Татарстанда жяшяyче кряшеннярнен Республика миллей-культура Yзяге Башкарыу комитеты члены Иван Кузьмин сайланды, ул "Кряшеннярнен миллей-культура хярякятендя жяшлярнен тоткан роле" дигян темага чыгыб сoйляде. Кузьмин кряшен жяшляре хал итяргя тейешле беренче чиратта торган кыйынныкларны кюрсятте.

Бу жыйылышта Республика миллей - культура Yзяге Башкарыу комитеты председателе Виталий Абрамов кряшен жяшляреня, аларнын Православiе денен тотоучы, yзеня бер тoрлo булган тoркoй этнос жаnадан иркеннек алыб, yзенен yз билгелянеy жулына кергян хал иткеч чоронда кряшен историясендя бик тя киряк урын тотканныкларын исляреня тoшoрдo. Шулай тагы Абрамов Россия Фянняр Академиясе Этнология институтынын, Дяyлят статистика комитетынын кряшеннярне калыклар исемнегеня кертеyляре, 2002-нче жылда калыклар санын алганда айырым калык булыб yтяселяре турысында aйтте. "Бу оло жауаблылык, аны жяш кряшенняр дя уртаклашырга тейешле",- диб билгеляб yтте кряшенняр председателе. Татарстанны житякляyчеляр 2001-нче жылнын 13-нче октябрь кoнoндя yткян конференциядян суn кряшеннярнен кыйынныклары турысында беляляр, кряшеннярнен социаль-культура жагыннан, ден жагыннан булган гозoрлярен хал итяр oчoн эшлянергя тейешле эшляр программасы aзерлейляр, диб aйтте Абрамов. "Без Россиянен, Татарстаннын гражданнары буларак, пайдалы (конструктив) сoйляшеyгя oмoтлянябез,"-диде Абрамов.

ПГТИ-нын aз санны этноконфессиональ тoркoмняр лабораториясен житякляyче Александр Журавский "Граждан-нарнын бергя-бергя жяшяyе пурмылашыуда этник, конфессио-наль факторларнын тоткан урыны" дигян темага чыгыб сoйляде. Ул, Россия дяyляте yсеyнен, Россия Федерациясендя граждан-нарнын бергя-бергя жяшяyе пурмылашыунын казерге чоронда этносларнын кокуклары урнына житкерелергя тейешле, бигеряк тя кешенен кокуклары арткылы, диб айырыб кюрсятеб aйтте. Идел буйы тoбягендя булган тoрлo калыкларнын татыу жяшяyе (этнокультурная стабильность) тoрлo денняр тоткан калыкларнын (этноконфессиональ) жoзяр жыллар буйынчы-лый бергяляб жяняшя жяшяyе сяятлей урнашкан, кемнен дя булса бергя берляшеyе кюрше калыкларнын кокукларын чикляргя тейешле тoгoл, диде Журавский, бу калык ара нормаларга да, Россиядя кабыл ителгян кокукларга да, история гаделлегеня дя жауаб биря, диб кюрсятте. Чыгыб сoйляyче, дяряжяле булган этнологлар С.Малов, С.Брук, П.Пучков, В.Тишков тoрлo багытларда, aммя тoрлoчя кыйыулык белян, кряшеннярнен этнос буларак yзеня бер тoрлo икяннеклярен расладылар, диде. Идел буйы Федераль Округы заказы буй-ынча Россия Фянняр Академиясенен Этнология институты эш-лягян "Идел буйы Федераль Округындагы калыклар Картасы" нда кряшенняр шулай ук айырым калык булыб кюрсятелгян, диб сoйляде.

Бу жыйылышта кряшен жяшляреннян бик кюбесе чыгыб сoйляде, алар yзляренен борчоган сораулары, oмoтляре белян уртаклаштылар, жяшляр хярякятен ойоштороу, анын нейдей эшляр эшляргя тейеш буласы турысында oстямяляр керттеляр.


1
 

ЮГАРЫГА


© Сетевой этнокультурный проект kryashen.ru, 2002.
Создание и поддержка - НКЦ кряшен г.Казани и Республики Татарстан.
Идея - Александра Журавского. Дизайн - Ольги Святкиной.
При полном или частичном использовании материалов ссылка на kryashen.ru обязательна.
Вопросы, предложения, замечания и отзывы: